همانگونه که بازار، محل خرید و فروش و مبادله کالاهاى دنیوى است، مسجد نیز محل کسب امور معنوى و اسبابى است که در سراى آخرت داراى کاربرد و تأثیر می‌باشد.

در حدیثى از رسول اکرم (ص) آمده است:

«مساجد، بازارى از بازارهاى آخرت است. از کسانى که به آن وارد می‌شوند با معرفت پذیرایى می‌شود و هدیه آنان بهشت است».

پس مؤمنین باید سعى کنند در هنگام رفتن به مساجد، بر دیگران پیشى بگیرند و به هنگام خروج، دیرتر از همه مسجد را ترک گویند و بالعکس اهل دنیا پیش از همه به بازار و پس از همه خارج شوند.

البته در سایه تکامل رابطه انسان موحد با مسجد، این تنها مؤمن نیست که به مسجد عشق می‌ورزد بلکه مسجد و اجزاى آن نیز متقابلاً به مؤمن و نمازگزارى که با آمد و شد خود موجبات رونق و آبادانى او را فراهم کرده است، عشق می‌ورزد و در فراق او مانند کسى که گم‌شده‌ای دارد، محبوب خویش را انتظار می‌کشد.

پس واقعاً این مکان مقدس برترین مکان‌هاست، زیرا هیچ مکانى را نمی‌توان یافت که آن مکان نسبت به کسى که وارد آن می‌شود علاقه داشته باشد و به او عشق بورزد.

حضرت على (ع) در این زمینه می‌فرمایند: «مسجد خراب از خرابى خود به خداوند متعال شکایت می‌کند و اگر آباد کنندگان او مدتى غایب شوند و مجدداً باز گردند، آن چنان خوشحال می‌شود که یکى از شما گم‌شده‌اى داشته باشد و سپس به او بازگردد».

پس نشانه عشق ورزیدن مسجد این است که مسجد مکانى زنده است و روح دارد.

منبع:تبیان

یکی از آثار بجاى آوردن نماز در مساجد متعدد آن است که این مکان‌ها در سراى قیامت به نفع نمازگزار شهادت خواهند داد.

امام صادق (ع) در حدیثى می‌فرمایند: «در جاهاى مختلف و متعدد از مساجد نماز بجاى آورید چون هر گوشه‌اى از زمین در روز قیامت، براى کسى که بر آن نماز گزارده باشد، شهادت می‌دهد».

از این حدیث شریف هم مطلوبیت نماز گزاردن در مساجد مختلف استفاده می‌شود و هم این که در مورد مسجد واحد شایسته است انسان در نقاط مختلف آن مسجد نماز و عبادت بجای آورد.

البته پوشیده نیست این که انسان با چنین دیدى در نقاط مختلف خداى را عبادت کند در حقیقت حاکى از روح تضرع الى الله و احساس فقر در درگاه ربوبى است. چرا که او با این عمل، عدم اعتماد خود بر اعمال و عباداتش را اظهار می‌‌نماید و در حقیقت، موجودات هستی را شاهد بر ایمان و بندگى خویش می‌گیرد، و وجود چنین حالتى در انسان یکى از کمالات نفسانى براى او به شمار می‌آید.

 امر به ساخت مسجد

«شیخ عفیف صالح حسن بن مثله جمكرانی می‏گوید: شب سه شنبه، هفدهم ماه مبارك رمضان 393هجری، در سرای خود خفته بودم كه جماعتی به در سرای من آمدند. نیمی از شب گذشته بود، مرا بیدار كردند و گفتند: «برخیز و امر امام محمد مهدی صاحب الزمان، را اجابت كن كه تو را می‏خواند». حسن بن مثله می‏گوید: «من، برخاستم و آماده شدم». چون به در سرا رسیدم، جماعتی از بزرگان را دیدم، سلام كردم. جواب دادند و خوشامد گفتند و مرا به آن جایگاه - كه اكنون مسجد (جمكران) است - آوردند. حضرت امام‏علیه السلام مرا به نام خود خواند و فرمود: «برو به حسن بن مسلم بگو: تو، چند سال است كه این زمین را عمارت می‏كنی و ما خراب می‏كنیم. پنج سال زراعت كردی و امسال دیگرباره شروع كردی، عمارت می‏كنی. رخصت نیست كه تو دیگر در این زمین زراعت كنی، باید هر چه از این زمین منفعت برده‏ای، برگردانی تا در این موضع مسجد بنا كنند.»به حسن بن مسلم بگو: «اینجا، زمین شریفی است و حق تعالی این زمین را از زمین‏های دیگر برگزیده و شریف كرده است». حسن بن مثله می‏گوید عرض كردم: «سید و مولای من! مرا در این باره، نشانی لازم است؛ زیرا مردم سخن مرا بدون نشانه و دلیل نمی‏پذیرند». امام‏علیه السلام فرمود: «تو برو رسالت خود را انجام ده.ما در اینجا، علامتی می‏گذاریم كه گواه گفتار تو باشد».

از پيامبر اكرم (ص):

 هر كس مسجدي بسازد كه به اندازه لانه مرغي باشد ، خداوند در بهشت خانه اي براي او بنا ميكند  .   ».بحار الانوار ، ج 77 ، ص 121 »

*  مورد لعن و نفرين است كسي كه مسجد را بزرگ نشمارد  .   «.مستدرك الوسائل الشيعه ، ج 3 ، ص 435  »

*  اهل آسمان از اهل زمين صدايي جز صداي اذان نمي شنوند  .  » ميزان الحمه ، ج 1 ، ص 82  »

*  زماني كه سسختي ها و بلاها بر اهل زمين نازل شود ، اهل مسجد در امان مي باشند  .  » مستدرك الوسايل ج1 ، ص 26 »

  كسي كه فرشي در مسجد پهن كند ، خداوند هفتاد هزار فرشته را بر مي انگيزد تا زماني كه آن فرش در مسجد باقي باشد ، برايش استغفار نمايند  .   « بحار الانوار ،ج 83 ، ص 377

  *  نماز وسيله آبادي مساجد و زينت شهر است .   « مصباح الفلاح ، ص 173 »

*  داخل مساجد نشويد ، مگر با وضو  .   « مستدرك الوسايل ، ج 3 ، ص 338  »

*  مسواك زدن نيمي از وضو است  .   « المحجه البيضاء ،ج 1 ، ص 297 »

*  نماز را به جماعت برگزار كنيد ، حتي اگر بر سر نيزه باشد  .  « بحار الانوار ، ج 88 ، ص2 »