تاریخچه مسجد جمکران

. كیفیت نماز تحیّت مسجد

«مردم را بگو تا به این موضع رغبت كنند و عزیز بدارند و چهار ركعت نماز در این جا بگذارند: دو ركعت تحیت مسجد، در هر ركعتی، یك بار سوره حمد و هفت بار سوره قل هو الله احد [خوانند ]و تسبیح ركوع و سجود را هفت بار بگویند».

. كیفیت نماز امام زمان (عج)

«ایاك نعبد و ایاك نستعین» برسند، آن را صد بار بگویند و بعد از آن، فاتحه را تا آخر بخوانند. ركعت دوم را نیز به همین طریق انجام دهند. تسبیح ركوع و سجود را نیز هفت بار بگویند. هنگامی كه نماز تمام شد، تهلیل (لا اله الاالله) و تسبیح فاطمه زهراعلیها السلام را بگویند. آن گاه سر بر سجده نهاده، صد بار صلوات بر پیغمبر و آل او فرستند». این نقل، از لفظ مبارك امام‏علیه السلام است كه فرمود:
«فمن صلّا هما، فكانما صلی فی البیت العتیق» ؛ «هر كس، این دو ركعت (یا این دو نماز) را بخواند، گویی در خانه كعبه نماز خوانده است...»

. ساخت مسجد

حسن بن مثله می‏گوید: در دل خود گفتم تو اینجا را یك زمین عادی خیال می‏كنی، اینجا مسجد حضرت صاحب الزمان‏علیه السلام است. پس آن حضرت به من اشاره كردند كه برو! چون مقداری راه پیمودم، بار دیگر مرا صدا كرده، فرمودند: «در گله جعفر كاشانی (چوپان) بزی است، باید آن بز را بخری. اگر مردم پولش را دادند، با پول آنان خریداری كن، وگرنه پول آن را خودت پرداخت كن. فردا شب (شب چهارشنبه) آن بز را بیاور و در این موضع ذبح كن. آن گاه روز چهارشنبه هجدهم ماه مبارك رمضان، گوشت آن بز را بر بیماران و كسانی كه مرض صعب العلاج دارند، انفاق كن كه حق تعالی همه را شفا دهد. آن بز، ابلق است. موهای بسیار دارد. هفت نشان سفید و سیاه، هر یكی به اندازه یك درهم، در دو طرف آن است كه سه نشان در یك طرف و چهار نشان در طرف دیگر آن است». آن گاه به راه افتادم. یك بار دیگر مرا فرا خواندند و فرمودند: «هفت روز یا هفتاد روز در این محل اقامت كن». حسن بن مثله می‏گوید: «من، به خانه رفتم و همه شب را دراندیشه بودم تا صبح طلوع كرد. نماز صبح خواندم و به نزد علی منذر رفتم و آن داستان را با او در میان نهادم. همراه علی منذر، به جایگاه دیشب رفتیم. پس او گفت: «به خدا سوگند كه نشان و علامتی كه امام‏علیه السلام فرموده بود، اینجا نهاده است و آن، اینكه حدود مسجد، با میخ‏ها و زنجیرها مشخص شده است».

دیدگاه آیة الله حاج شیخ مرتضی حائری‏

؛ فرزند آیةالله حاج شیخ عبدالكریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم. «مسجد جمكران، یكی از آیات باهرات آن حضرت است. توضیح این مطلب، در ضمن چند جهت - كه شاید خیلی‏ها از آن غافل باشند - بیان می‏گردد: 1. داستان مسجد جمكران - كه در بیداری واقع شده - در كتاب تاریخ قم از صدوق، نقل شده است. مرحوم آقای بروجردی كه مرد دقیق و ملاّیی بود، می‏فرمود: «این داستان، در زمان صدوق واقع شده و اینكه او نقل كرده است، دلالت بر كمال صحت آن دارد». 2. داستان، مشتمل بر جریانی است كه مربوط به یك نفر نیست؛ زیرا وقتی صبح مردم بیدار می‏شوند، می‏بینند با زنجیر، علامت گذاشته شده است كه مردم باور كنند و این زنجیر، مدتی در منزل سید محترمی (ظاهراً به نام سید ابوالحسن الرضا) بوده است و مردم به آن استشفا می‏كرده‏اند و بعداً، بدون هیچ جهت طبیعی، مفقود می‏شود. 3. متن دستور [نمازهای مسجد]، موافق با ادله دیگر است؛ برای اینكه هم نماز تحیت مسجد وارد شده است و هم نماز امام زمان(عج) با صد بار «ایاك نعبد و ایاك نستعین»و هم تهلیل و تسبیح فاطمه زهراعلیها السلام.كریمه اهل بیت: ص‏484؛ سر دلبران: ص‏248-250.

پیش‏گویی امیر المؤمنین ‏علیه السلام‏

از امیرمؤمنان‏ علیه السلام روایت شده كه خطاب به حذیفه فرمود: «ای پسر یمانی! در اول ظهور، خروج نماید قائم آل محمد(عج) از شهری كه آن را قم گویندتردیدی نیست كه قیام نخستین حضرت بقیة الله، أرواحنا له الفداء از مكه معظمه و كنار خانه خدا است. این حدیث و احادیث مشابه، به حركت‏های بعدی آن كعبه مقصود، نظر دارد یا اینكه منشا ظهور حضرت و فراهم شدن شرایط ظهور از شهرقم و مسجد جمكران است.و مردم را دعوت به حق می‏كند، همه خلایق از شرق و غرب، به آن شهر روی آورند و اسلام، تازه شود... ای پسر یمانی! این زمین، مقدس است، از همه لوث‏ها، پاك است... عمارت آن، هفت فرسنگ در هشت فرسنگ باشد. رایت وی بر كوهی سفید بزنند، به نزد دهی كهن، كه در جنب مسجد است، و قصری كهن - كه قصر مجوس است - و آن را «جمكران» خوانند. از زیر یك مناره آن مسجد بیرون آید، نزدیك آنجا كه آتش خانه گبران بوده...».انوار المشعشعین: ج‏1، ص‏453. به نقل از مونس الحزین (از تصنیفات شیخ صدوق). از این حدیث شریف، استفاده می‏شود همان گونه كه مسجد سهله در دوران ظهور حضرت بقیة الله، پایگاه آن حضرت خواهد بود، مسجد مقدس جمكران نیز در عصر ظهور، جایگاه خاصی دارد و پایگاه دیگری برای آن حضرت است.

منبع:وبلاگ عصاره خلقت