سر زندگي و نشاط بركت حضور جوانان بوده و هر جايي كه اين قشر از جامعه در آن جا ديده شوند محيطي فرح‌بخش و جذاب است. تدين قشر جوان ايراني بدون شك خود عاملي براي حضور جوانان در مركز ديني محلات يعني مساجد است ولي با توجه به تأكيدات بزرگان دين براي تبليغ اسلام و جذب اقشار مختلف از جمله قشر جوان بايد با در نظر گرفتن تمامي جوانب اوضاع داخلي و خارجي كشور و جذابيت‌هاي كاذب هجمه فرهنگي غرب براي جلب نظر اين طيف اكثريت فعال طرحي نو در انداخت.
شعار جوان گرايي در سالهاي اخير درباره مسائل مختلف بسياري گفته شده و به خاطر عمل نشدن به آن دلزدگي جوانان را در پي داشته لذا در

مساجد در ماه مبارک رمضان همواره بيشتر از ساير ماه ها مورد توجه و اقبال مسلمين قرار مي گيرند. اقشار مختلف همه ساله در اين ماه براي آشنايي بيشتر با مفاهيم اسلام و فرهنگ قرآن به طور گسترده تر به مساجد مراجعه مي کنند.

مسجد يعني:

1- مهمان خانه خدا در زمين 2- جايگاه نزول برکات و خيرات آسماني 3- خانه راز و نياز، عشق و محبت، صفا و صميميت، ايثار و رحمت، تجلي بهشت خدا در زمين 4- و محل آرامش موحدان است. آن چه از بررسي نقش مسجد در صدر اسلام بدست مي آيد، جامعيت مسجد در همه زمينه هاي عبادي سياسي، فرهنگي، آموزشي، قضايي و... بوده است؛ و محور همه آن ها امامت و پيشوايي در مسجد است که به عنوان مهم ترين مسأله در ساختار و پيکره اين مکان مقدس مطرح است و کوچک ترين غفلت ولو جزئي، سرانجام به لوث

مسجد در ساده‌ترين شكل خود مي‌تواند ديواري باشد كه رو به قبله ساخته مي‌شود و جهت نمازگزاردن را نشان مي‌‌دهد. اما تأكيد اسلام به برپايي نماز جماعت و انتظاراتي كه مسلمانان از مسجد دارند، موجب شده تا مسجد از يك مكان عبادي به يك نهاد عبادي با كاركردهاي ارتباطي و اجتماعي متنوع بدل شود.
مسجد پيامبر در مدينه كه پس از هجرت ايشان از مكه ساخته شد، جايي فراتر از يك مسجد بود و كانون جامعه جديد اسلامي به شمار مي‌رفت. مهم‌ترين كاركرد عبادي مسجد علاوه بر برگزاري نماز جماعت، وعظ ديني، اعتكاف، تعليم، قرائت و

1. مسجد واژه «مَسجد» اسم مکان است که از «سَجَدَ» اشتقاق یافته، به معنای سجدگاه و محل عبادت بوده و با کلماتی چون «سَجده» و «سُجود» هم‌خانواده می‌باشد. در خصوص مفهوم «مَسجد» در کتب لغت آمده: «المَسجَد والمَسجِد، الذی یُسجَد فیه، وَكلُّ مَوضعٍ یُتَعَبَّد فیه فَهُو مَسجِد؛ مسجَد یا مسجِد، جایی است که در آن سجده می‌شود و هر جایگاهی که در آن عبادت شود، آن‌جا مسجد است.» در اصطلاح، مسجد به مکانی گفته می‌شود که مسلمانان در آن جمع آمده و در آن به اقامه نماز و اجرای فرامین دینی قیام می‌کنند. و از آن‌جا که سجده در میان سایر اعمال عبادی، نزدیک‌ترین حالت بنده به پروردگار خویش است، این مکان، به نام «مسجد» نامگذاری شده است.

تا حالا فکر کرده ایم که مسجد غیر از این که محل عزاداری شب های دهه اول محرم و سفره قیمه یا عدس پلوی آخر هیأت باشد چه کارکردهای دیگری نیز در طول تاریخ داشته است؟ آن هم کارکردهایی در راستان فضای قدسی و معنوی آن؟ به طور فشرده نقل تاریخ را در این زمینه مرور می کنیم.

عبادت و تهذیب

اگرچه به تعبیر ایه 115سوره بقره: «وَللهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَیْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللهِ» تمامی جهان محضر خدا و جایگاه عبادت است اما مسجد قداست، ویژگی و آداب مخصوص به خود را دارد. مسجد مهمان سرای خداست. آرامش، گم شده عصر تکنولوژی و ارتباطات، در فضای قدسی مسجد قابل بازیابی است.

اگر چه هدف اصلی بنای مسجد، ایجاد مکان خاصی برای عبادت و راز نیاز با خداوند متعال است و علت نامگذاری آن به مسجد، از آن روست که جایگاه سجده و تواضع در پیشگاه خداوند متعال است؛ اما نباید از جنبه‌های دیگر مسجد غافل گردید.
با نگاهی گذرا به تاریخ صدر اسلام و پس از آن، درمی‌یابیم که مسجد از آغاز پیدایش تاکنون به عنوان مرکز مهمی برای انجام رسالت رسول خدا(ص)، منشأ تحولات و خدمات، و پایگاهی برای ابلاغ پیامهای الهی به شمار می‌رفته است. در حال حاضر نیز مساجد در زمینه‌های مختلف دارای فعالیتهای گسترده می‌باشد و هر قدر این فعالیتها و کارکردها از تنوع بیش‌تری برخوردار باشد مسلماً از جذابیت و اقبال بیش‌تری برخوردار شده و مورد استقبال گسترده‌تری از سوی تمامی اقشار جامعه، به‌ویژه قشر جوان قرار خواهد گرفت که نتیجة آن افزایش اعتقادات مذهبی و دین‌باوری در سطح جامعه می‌باشد.
گرچه پرداختن به تمام کارکردهای مسجد از صدر اسلام تاکنون در این نوشتار نمی‌گنجد؛ ‌اما معرفی برخی از کارکردهایی که هم اینک در بسیاری از مساجد قابل اجرا است، خالی از فایده نخواهد بود:

سر زندگي و نشاط بركت حضور جوانان بوده و هر جايي كه اين قشر از جامعه در آن جا ديده شوند محيطي فرح‌بخش و جذاب است. تدين قشر جوان ايراني بدون شك خود عاملي براي حضور جوانان در مركز ديني محلات يعني مساجد است ولي با توجه به تأكيدات بزرگان دين براي تبليغ اسلام و جذب اقشار مختلف از جمله قشر جوان بايد با در نظر گرفتن تمامي جوانب اوضاع داخلي و خارجي كشور و جذابيت‌هاي كاذب هجمه فرهنگي غرب براي جلب نظر اين طيف اكثريت فعال طرحي نو در انداخت.
شعار جوان گرايي در سالهاي اخير درباره مسائل مختلف بسياري گفته شده و به خاطر عمل نشدن به آن دلزدگي جوانان را در پي داشته لذا در اين مورد بايد تلاش براين باشد كه همان مباحث با همان رويكرد شكل نگيرد و جذب جوانان به مساجد با تمامي ابزارهاي مادي و معنوي دنبال شود تا مبادا دست دشمن مترصد كوتاهي

سر زندگي و نشاط بركت حضور جوانان بوده و هر جايي كه اين قشر از جامعه در آن جا ديده شوند محيطي فرح‌بخش و جذاب است. تدين قشر جوان ايراني بدون شك خود عاملي براي حضور جوانان در مركز ديني محلات يعني مساجد است ولي با توجه به تأكيدات بزرگان دين براي تبليغ اسلام و جذب اقشار مختلف از جمله قشر جوان بايد با در نظر گرفتن تمامي جوانب اوضاع داخلي و خارجي كشور و جذابيت‌هاي كاذب هجمه فرهنگي غرب براي جلب نظر اين طيف اكثريت فعال طرحي نو در انداخت.
شعار جوان گرايي در سالهاي اخير درباره مسائل مختلف بسياري گفته شده و به خاطر عمل نشدن به آن دلزدگي جوانان را در پي داشته لذا در اين مورد بايد تلاش براين باشد كه همان مباحث با همان رويكرد شكل نگيرد و جذب جوانان به مساجد با تمامي ابزارهاي مادي و معنوي دنبال شود تا مبادا دست دشمن مترصد كوتاهي متوليان امر از آستين درآمده و جوانانمان را در چنگال خود گيرد.
هم‌اكنون با گسترش وسايل ارتباط جمعي و تنوع اهرمهاي مورد استفاده غرب ‏‏‏، اين تهديد وجود دارد كه جوانان ساده دل را به راحتي جذب اميال دنيوي كرده

خانه ی پیامبر در مدینه با پلانی مربع شکل با ابعادی حدود 56 در 56 متر با پوشش تیر و ستون و 9 اتاق در خارج سمت شرقی آن و حیاطی که 75 درصد کل فضای خانه را شکل می داد، به عنوان نخستین الگوی مساجد مسلمانان محسوب می شوند. مساجد اولیه با سادگی و قداست خاصی ساخته می شدند تا نمادی از مفاهیم واقعی اسلامی و تعلق به تمام طبقات اجتماعی باشند.
مسجد در اسلام مانند کلیسا در مسیحیت، بنایی است که منعکس کننده ی بسیاری از سنت های معماری بومی است. انعطاف پذیری ذاتی، بی تفاوتی نسبت به نمای خارجی و تاکیدی متقابل بر داخل از خصوصیات برجسته ی معماری مساجد به شمار میرود. معماران مسلمان به جای ایجاد فرم های جدید به بهسازی فرم های موجود پرداختند. طوری که برخی صاحبنظران تنها مقرنس را عنصری کاملا اسلامی میدانند. اولین مسجد جامع مسلمانان در سال 21 هجری پس از فتح اسکندریه ساخته شد. تا قرن چهارم هجری مساجد جامع که مهمترین و بزرگترین مسجد و محل اجتماع مردم شهر بودند، با موافقت خلیفه ساخته می شدند. چرا که ساخت مسجد جامع موجبات رونق و آبادانی آن شهر را فراهم می ساخت.