اميرمؤمنان علي(ع) در قرآن به عنوان نفس پيامبر(ص) معرفي شده است. تاويل و تفسير اين مقام جز به معناي يكتايي و يگانگي وجودي آن حضرت(ع) با پيامبر(ص) نيست. بنابراين، هر آنچه كه خداوند براي حضرت محمد(ص) بيان كرده در حق اميرمؤمنان علي(ع) نيز ثابت است. از اين رو پيامبر(ص) در مقامات اميرمؤمنان علي(ع) چنان سخن به ميان مي آورد كه گويي برتر از او انساني نيست. هر چند كه شيعيان به غلو در حق آن حضرت(ع) متهم هستند، ولي پيامبر(ص) درباره نفس خويش چنان سخن گفته است كه هيچ انسان خردمندي نمي تواند آنچه شيعيان بر پايه آيات و روايات بيان مي كنند، نپذيرد و آن را به غلو نسبت دهد.
نويسنده در اين مطلب بر آن است تا گوشه اي از حقيقت علوي را براساس آيات قرآني تبيين كند

اداره مسجد

از آنجا که مسجد یکی از اماکن عمومی مسلمانان است و جهت پرستش خداوند ایجاد می شود، و هر مسلمانی علاقه مند به افزایش حضور مردم در این مکان مقدس می باشد، لازم است به گونه ای اداره شود که بیشترین میل و رغبت را در مؤمنین برای حضور مداوم فراهم سازد. برای دستیابی به این هدف ارزشمند و الهی، بایستی از جهت ساختمان، تجهیزات، تاسیسات و... به گونه ای عمل شود که بر جاذبه های مشروع مسجد افزوده و در چگونگی اداره مسجد نیز میل عمومی مؤمنین لحاظ گردد.
امروزه در جوامع گوناگون، مدیریت مشارکتی از تاثیرات شگرفی برخوردار بوده، و توانسته است امکانات و نیروهای انسانی را در جهت نیل به اهداف سازمانهای مختلف بسیج کند.
در اداره مسجد نیز می توان با بهره گیری از این شیوه مدیریتی، علاقه و میل افراد زیادی را با مسجد همراه ساخته، بر رونق مساجد افزود.

مدیریت مشارکتی و اسلام

مدیریت مشارکتی در آموزه های دینی ما از جایگاه بسیار مهمی برخوردار بوده، تحت عنوان «شور» و «مشورت» و «مشاوره» مطرح گردیده است.
در اهمیت مشورت همین بس که خداوند به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دستور

نظافت در اسلام از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. اهتمام به نظافت و پاكيزگي مساجد به عنوان پايگاه‌هايي براي ابلاغ پيام اسلام نيز در روايات مورد تاكيد فراوان قرار دارد. مسجد مكاني است كه همه مومنان فارغ از تمامي مسائل گرد هم مي‌آيند. نظافت و تميزي مسجد مي‌تواند به همه آنها روحيه ببخشد.
از سويي گرد آمدن عده‌اي با وضعيت جسماني و سلامت متفاوت نياز به توجه بيشتر در امر سلامت را طلب مي‌كند. همه مردم دوست دارند براي نيايش و عبادت، پا به محيطي بگذارند كه در آن آرامش برقرار بوده محيطي پاك، معطر و خوشبو باشد.

مسجد خانه خدا در زمين،1 مركز وحي،2 منبع فيوضات معنوي و بركات گوناگون براي نمازگزاران و جامعه اسلامي است. بي‏گمان مكاني كه چنين جايگاهي نزد خداوند دارد، حضور در آن، آثار فراواني را خواهد داشت و بدون ترديد شامل حال مكلفان و حاضران در مسجد اعم از زن و مرد نيز خواهد بود.
آثار حضور در مسجد چنان متنوع است كه به سختي مي‏توان پيرامون تمامي آنها سخن گفت؛ چنانكه در يكي از احاديث امام علي عليه‏السلام ، براي حضور در مسجد هشت اثر برشمرده شده است:
«مَنِ اخْتَلَفَ اِلَي الْمَسْجِدِ اَصابَ اِحْدَي الثَّمانِ؛ اَخا مُسْتَفادا فِي اللّه‏ِ، اَوْ عِلْما مُسْتَطْرَفا اَوْ آيَةً مُحْكَمَةً اَوْ يَسْمَعُ كَلِمَةً تَدُلُّ عَلي هُديً، اَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً، اَوْ كَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ ردي، اَوْ يَتْرُكَ ذَنْبا خَشْيَةً اَوْ حَياءً؛3 كسي كه به مسجد رفت و آمد مي‏كند، يكي از منافع هشتگانه نصيب او مي‏شود: برادري مفيد و با ارزش در راه خدا، يا علم و دانش نو، يا دليل و برهان محكم [براي تثبيت عقايد]، يا كلماتي كه موجب هدايت شود [مي‏شنود]، يا رحمت مورد انتظاري [شامل حال او مي‏شود]، يا مواعظي كه او را از فساد و گناه باز دارد، [مي‏شنود،] يا به خاطر ترس يا حيا و آبروي خود گناهي راترك مي‏كند.»

نقش مساجد در این برهه از زمان بسیار مهم و تعیین کننده می باشد، مساجد می توانند کانون تولید فرهنگ و ادب و همچنین کارخانه انسان سازی و قرنطینه انحرافات فکری و مذهبی باشند. مسجد تنها برای نماز خواندن و راز و نیاز نیست، بلکه اکنون وظیفه ای بیش از آن را دارد؛ مساجد پرورش دهنده اخلاق، شور، شعور،شخصیت، انسانیت، مروت، تعهد، جوانمردی و... می باشند.
آشنا و مأنوس نمودن فرزندان با مسجد از همان دوران طفولیت موجب مصونيت آنها تا آخر عمر از هرگونه انحراف فکری، اجتماعی وامثالهم خواهد بود.
حال دو نكته مطرح است:
نکته اول: گردانندگان مساجد ، امام جماعت، هیئت امناء ، مسئولین جلسات قرائت قرآن و فرهنگی مساجد باید افرادی ، متدین ، با تقوا، عادل ، دلسوز و با معلومات و فرهیخته ای باشند که جز رضای خدا قدمی برندارند، و سلیقه ها ، استفاده های ابزاری وشخصی در فعالیتهاشان نقش نداشته باشد.

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله وسلم :
"حق مساجد را بدهید که آن دو رکعت نماز است پیش از اینکه در آن بنشینید."

امام علی علیه السلام :
"نشستن در مسجد، در نزد من بهتر است از نشستن در بهشت؛ چرا که در نشستن در بهشت خشنودی من است و در نشستن در مسجد، رضایت پروردگارم."

"هر کس مسجدی را بزرگداشت و احترام کرد، در روز قیامت، پروردگار را خندان و شادان دیدار می کند و نامه عملش به دست راستش داده می شود."

منبع:خبرگزاری تقریب

نقش خانواده از حیث گسسته بودن یا منسجم بودن،میزان تحصیلات والدین وشغل آنان از متغیر های تعیین کننده جرم خیزی بوده است.امروزه نوجوانان کشور ما هم با این گونه مسائل مواجه اند وآثار مهلک آنها در سیمای جامعه ما آشکار است.کودکان ونوجوانان سرمایه ی جامعه هستند وسلامت روح وجسم آنها تعیین کننده سلامت جامعه آینده است.بنابراین،باید به مسائل آنها توجه کافی مبذول داشت.بعضی از صاحبنظران نیز افزایش جرم را در جوامع کنونی ناشی از«اعتقادات مذهبی وایمان به مبدا»دانسته وچنین استدلال می کنند که بر اثر فرو ریختن اعتقادات وضعف اخلاقیات در نزد پاره ای از مردم در جوامع شهری،وجدان،که پلیس باطنی هر فرد می باشد،دچار ضعف گشته ونمی تواند وظایف اساسی خود را که پاسداری از نیکی هر وپیشگیری از بد یها ست به نحو کامل وشایسته ای به انجام رساند.نتیجه این اهمال وقصور وجدان،ارتکاب اعمال ممنوعه مذهبی وقانون از ناحیه این گروه است.

منبع :سایت مسجد

تجربه‌ها، آسیب‏شناسی و راهکارها

انجام کار فرهنگی از اموری است که سهل و ممتنع می‌نماید و نیروهای مذهبی در وهلة اول هم می‌دانند و هم نمی‌دانند که باید از کجا، چگونه، چه زمانی و چه کاری را شروع کنند. ازاین‌رو، این نوشتار که ناظر به فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و اهمیت کار در مساجد، هئیت، پایگاه‎های بسیج، کانون‏های فرهنگی و هنری و دیگر پایگاه‏های فرهنگی و مذهبی ماست، سعی دارد تا نمونه‌ای از این کارها را، که شاید به ذهن بسیاری از فعالان فرهنگی رسیده باشد یا حتی به مرحله اجرا در آمده باشد را این بار به صورت منظم و دسته‌بندی شده ارائه نماید. این نوشتار به فعالان مساجد، پایگاه‏های و هیئت‏های جبهة فرهنگی انقلاب اسلامی تقدیم می‎شود.

مسلمانان وظيفه دارند مساجد را خالي نگذارند و نمازشان را در مسجد بخوانند. مساجد را خالي گذاشتن خوب نيست، اين كه در روايات براي ساختن مساجد و مسجد رفتن فضايل زيادي ذكر شده براي ان است كه مساجد خالي نماند...
البته مسجد فقط براي نماز خواندن نيست. بلكه مكان تربيت مسلمانان نيز هست جايي است كه انان اداب و احكام زندگي خود را ياد مي گيرند تا يك مسلمان واقعي بشوند.

مسجد ساختن از مستحبات موكد است و ثواب عظيم دارد،درحديث آمده است:

حضرت علی(ع) اسوه شجاعت، مردانگی، فتوت و جوانمردی است، این امام بزرگوار عدالت را سرلوحه زندگی خود داشت، با جدیت برای برقراری آن تلاش و در راه تحقق آن نیز به شهادت رسید .
در قرآن کریم هدف و رسالت پیامبران و امامان، بیان احکام و قوانین الهی و تعلیم و تزکیه برای اقامه عدل و قسط در بین مردم عنوان شده است، به همین دلیل پذیرش حکومت از سوی حضرت علی(ع) ارزش ذاتی ندارد، بلکه ابزاری برای تحقق عدالت است .
حضرت علی برای برقراری و بسط عدالت در جامعه موارد بسیاری را مورد توجه داشت و از اطرافیان خود نیز می خواست بطور دقیق به آنها توجه کرده و بر اساس این معیارها رفتار کنند :

امام على ( ع ) فرمود : به هنگام بروز فتنه چون اشتر دو ساله باش که نه پشتى استوار دارد که بر آن سوار توان شد و نه پستانى شیرده ، که از آن شیر توان دوشید
-امام علی ( ع )فرمود : آنکه طمع را شعار خود سازد ، خود را خوار ساخته و هر که پریشانحالى خویش با دیگران در میان نهد ، تن به ذلت داده است و کسى که زبانش بر او فرمان راند ، بى‏ارج شود
امام علی ( ع )فرمود : بخل ، ننگ است و ترس ، نقص است و تنگدستى ، زبان زیرک را از بیان حجتش بر بندد و بینوا در شهر خود غریب است
امام علی (ع) فرمود: بهترین همنشین خشنودى است از خواست خداوند و ناتوانى ، آفت است و شکیبایى ، دلیرى است و زهد ، توانگرى است و پارسایى ، چونان سپر است .
دانش ، میراثى است گرانمایه و آداب ، زیورهایى نو به نو و اندیشه ، آینه‏اى صافى است

نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد , حرام است , و هر کس بـفـهمد که نجس شده است باید فورا نجاست آن را بر طرف کند .
ـ مـسـاله ۴۵۹ ـ نجس کردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد , حرام است , و هر کس بـفـهمد که نجس شده است باید فورا نجاست آن را بر طرف کند , و احتیاط مستحب آن است که طـرف بـیـرون دیوار مسجد را هم نجس نکنند , و اگر نجس شود بر طرف کردن آن لازم نیست , ولـی اگـر نـجـس کردن طرف بیرون دیوار موجب هتک مسجد باشد البته حرام است و بر طرف کردن آن مقداری که رافع هتک باشد لازم است .

بدون شک يکي از عوامل تأثيرگذار در پيشبرد فرهنگ و تمدن اسلامي در زمينه‌هاي مختلف آموزشي، تربيتي و فرهنگي، مساجد هستند که جامعه اسلامي بدون آن نمي‌تواند نقش‌هاي فرهنگي،‌ تربيتي و اجتماعي را ايفا نمايد؛ لذا پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله)  در بدو ورود به هر شهري ابتدا اقدام به ساخت مسجد مي‌نمود. در ابتداي ورود به مدينه، مسجد قبا و مسجد النبي را احداث نمود تا بدين وسيله امور مسلمين را سازماندهي نمايد.

اموراتي از قبيل برپايي نماز جماعت و جمعه، قضاوت، بسيج نيروها، اعلان جنگ و صلح  که همگي اين موارد نشانگر اهميت و جايگاه اين مکان مقدس در اسلام است. در اين نوشتار بر آنيم كه اهميت و جايگاه مساجد را بر پايه عمران ظاهري و عمران معنوي مورد بحث قرار دهيم.

 

آن اندازه که ازتاریخ بدست می آید، این است که همه مذاهب الهی وآسمانی وبسیاری از مکتب های بشری که تکیه گاه اجتماعی داشته اند، انتخاب وتعیین مکانی را به عنوان یک پایگاه خاص جهت انجام برنامه هاومراسم مخصوص خود لازم می دانسته و وجود آن را برای پیروان خود یک امرمسلم وضروری تلقی می کرده وجزء اولین برنامه های خود می دانسته اندودرصورت نداشتن چنین پایگاهی خودراضعیف وبی تکیه گاه وشکست خورده وپیروان خودرا بدون تکیه گاه وپراکنده می پنداشتند وبراین اساس می بینیم حتی بت پرستان نیزپایگاهی برای خود انتخاب کرده وبت های خودرا درآن محل خاص جمع می کردند و برای انجام مراسم خاص خود ( پرستش ، نذر، دعا ، مدیحه سرایی و خواندن اشعار ) به آنجا می رفتند.1

لم اعبد ربا لم اره.(علی علیه السلام)
حقیقت عبادت تعظیم و طاعت خدا و چشم پوشی از غیر اوست،بزرگترین فضیلت نفس ستایش مقام الوهیت و تقرب جستن بساحت قدس ربوبی است،عبادت اگر با شرایط خاص خود انجام شود مقام بسیار بزرگ و افتخار آمیزی است چنانکه از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله بوسیله کلمه عبد تجلیل شده و قبل از عنوان رسالت عبودیت او قید گردیده است:
اشهد ان محمدا عبده و رسوله.
برای سیر مراتب کمال بهترین وسیله پیشرفت،تهذیب و تزکیه نفس است که راه عملی آن با عبادت حقیقی صورت میگیرد.انجام عبادت تنها برای رفع تکلیف نیست بلکه وسیله نمو عقل،و موجب تعدیل و تنظیم قوای وجودی است که نفس را از آلودگیهای مادی باز میدارد،بهترین وجه عبادت انجام امری است که بدون ریا و سمعه بوده و صرفا برای خدا باشد و در این شرایط است که صفت تقوی ظهور میکند و بدون آن انجام عبادات مقبول نیفتد.

اگر مسجدی كه بخاری برای آن وقف شده احتیاج ندارد،می توانند با نظرمتصدی شرعی، در مسجد دیگر از آن استفاده نمایند.
بیرون بردن لوازم مسجد۱) س: چند عدد بخاری چوب سوز را قبلاوقف مسجد نموده اند و فعلا با تعویض بخاریها، دیگراحتیاجی به آنها در این مسجد نیست و مسجدی دریك روستا احتیاج مبرم به بخاری دارد،با امام جماعت مسجد شهر در این مورد مشورت شد كه ایشان اجازه استفاده از آنها را بدهند امام فرمودند:نامه ای به حضورامام بنویسید اگر حضرت امام اجازه دادند مانعی ندارد، لذا از حضور حضرت امام تقاضا می شود نظر مبارك رادر جواز یا عدم جواز بیان فرمایید.

مسجد امام یا مسجد شاه که به مسجد جامع عباسی نیز شهرت دارد یکی از مساجد میدان نقش جهان اصفهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران به‌شمارمی‌رود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری،کاشی‌کاری و نجاری در قرن یازدهم هجری است.

این مسجد که در ضلع جنوبی میدان امام قرار دارد در سال ۱۰۲۰ هجری به فرمان شاه‏ عباس اول در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع شده و تزئینات و الحاقات آن در دوره جانشینان او به اتمام رسیده است.

معمار مهندس آن استاد علی‌اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب‌علی بیک الله بوده‌اند. و خوشنویسانی چون علیرضا عباسی،عبدالباقی تبریزی، محمد رضا امامی، محمد صالح امامی در آن کتیبه‌نگاری کرده‌اند.

• موقعیت: ضلع جنوبی میدان امام
• سال تأسیس: ۱۰۲۰ (قمری) (دوره شاه عباس اول)
• معمار: استاد علی اکبر اصفهانی و ناظر ساختمان محب علی بیک الله
• خطاطان: علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی، محمد رضا امامی، محمد صالح امامی

مساجددراسلام از اهمیت وعظمت والایی برخوردارند وآیات واحادیث فراوانی بر ساخت،حضور ومشارکت در امور مساجد تاکید دارند.از صدر اسلام تاکنون،مساجد جزء لاینفک جامعه اسلامی بوده وسمبل شهرهای اسلامی به حساب می آیند.مساجد نقش ها وکارکردهای متناسب با موقعیت زمانی ونیاز جامعه،نقش های متفاوتی ایفا می کنند.امروزه تاکید فراوانی بر فعال کردن مساجد وحضور ومشارکت هر چه بیشتر مردم در این مکان مقدس می شود.